ჯილდოები საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში. სა­ქართველოს დემოკ­რა­­­ტიული რესპუბლიკის ხელისუფლებას არ დაუწესებია საკუთარი სახელმწიფო ჯი­­­ლ­დოები. ამიტომ, მათ როლს ასრულებდა რუსეთის საიმპერიო სამხე­დ­რო ჯი­ლ­­დო: წმ. გიორგის ორდენთან არსებული წარჩინების ნიშანი - წმ. გიო­რ­გის ჯვა­რი (არსებობდა I, II, III და IV ხარისხისა), რომელთა გა­­რკ­ვე­უ­ლი მა­რა­გი შე­მო­რ­ჩე­ნილი იყო სამ­ხე­დ­რო საწყობებში. რუსეთის იმპერიის არსებობის ხანა­ში ხსე­ნე­ბუ­ლი ჯვარი წარმოადგენდა მხოლოდ ჯარისკაცთათვის განკუთვნილ ჯი­­ლ­დოს. რუ­სეთის დროებითი მთავრობის გადაწყვეტილებით, ამ ჯილდოს კა­ვა­ლერი შე­იძ­ლებოდა გამხდარიყო ოფიცერიც, ოღონდ თუ ის მამაცობას უშუალოდ ბრძო­ლის ველზე გამოავლენდა. ამ ჯილდოს ასევე გა­ს­ცე­­მდა ჯერ ამიერ­კა­ვ­კასიის კო­მი­სარიატი და ამიერკავკასიის ფედერაციული რე­ს­პუბლიკის მთავ­რო­ბა, ხოლო შე­­მ­დეგ სა­ქართ­ველოს დემოკ­რა­­ტიული რესპუბ­ლი­­კის სამხედრო სამი­ნი­ს­ტრო. ამ წა­­რჩინების ნიშნით ჯი­ლ­­დოვდებოდნენ კონკ­რე­­ტულ სამხედრო ოპერა­ციებში თა­ვ­გამოჩენილი სა­მ­ხე­დ­რო პირები. 1918 წელს ჩოლოქთან მო­მ­ხ­დარ ბრძოლაში ქართულმა ლაშქარმა და­ამარ­ც­ხა ოსმალეთის რჩეული გალი­პო­ლის დივიზია. ბრძოლაში თავი ისა­ხე­ლეს ვა­ლო­დია გოგუაძის ხელმძღვა­ნე­ლო­­ბით მოქმედი ჯავშნოსანი მატარებ­ლის რაზმე­ლე­ბ­მა, ძმებმა ალექსანდრე და პორფილე გორგოშიძეებმა, რისთვისაც ისი­ნი წმ. გი­ორ­გის ჯვრებით დაჯილ­დო­ვ­დ­ნენ. შავი ზღვის აღმო­სავლეთ სანაპი­რო­ზე იმავე წელს მიმდინარე ანტიბოლ­შე­ვი­კურ ბრძოლებში აქტიური მონაწი­ლე­ო­ბისათვის წმ. გიორგის ჯვრით დაჯილ­დო­ვდა საქართველოს დემოკრატიული რე­სპუბლიკის პირველი სამხედრო ხომალ­დის „პატარა კახის“ კაპიტანს გ. ღოღობერიძეს. წმ. გიორგის ჯვრით მასობრივად დაჯილდოვდნენ საქართველოს დე­მოკრა­ტი­ული რეს­პუ­ბ­ლი­­კის  დაცვი­სა­თ­ვის 1918-1919 წლებში მომხდარ ბრძოლებში თა­ვ­გამოჩენილი მე­ომ­­რები, რომელ­თა სიებიც შე­მო­ნახულია. საქართველოს სამხედ­რო სამინისტ­როს მიერ წმ. გიორგის ჯვრით დაჯილდოებულ სამ­ხე­დრო მოსამ­სა­ხუ­რეთა სა­ერთო რაოდენობა - 802-ს შეადგენს. მათგან I ხარისხის ჯვრით და­ჯი­ლ­დოვდა 12, II ხარისხის ჯვრით - 30, III ხარისხის ჯვრით - 84, ხოლო IV ხა­რი­ს­ხის ჯვრით - 676 მეომარი. საქართველოს დემოკრატიული რეს­პუ­ბ­ლი­­კის არსებობის პერიოდში არსე­ბო­ბდა ასევე მეორე სამხედრო ჯილ­დო - წმ. თამარ მე­ფის ორდენი, რომელიც ერ­თ­ჯე­რადად გა­ი­ცა. ეს წარჩინების ნიშანი მა­ნა­მდე წარმოადგენდა გერ­მა­­­ნიისა და მი­სი მო­კა­ვშირე ქვეყნების შეიარაღებული ძა­ლების მხარდამხარ მებ­რ­ძოლი ქა­რ­თული ლე­გიონის სამხედრო ჯილდოს, რო­მე­ლსაც 1916-1918 წლებში გასცემდა სა­ქა­რ­თვ­ე­ლოს დამოუ­კიდებ­ლო­ბის კომიტეტი. ამ ორდე­ნე­ბით 1918 წლის 13 დეკემ­ბერს დაა­ჯი­ლ­დო­ვეს იმხანად საქართველოში მყოფი გერ­მა­ნელი ოფიცრები და ჯარისკაცები, რომლებსაც დამსახურება ჰქონ­დათ ქართუ­ლი სახელმწიფოს წინაშე. იხ.: წმ. თამარ მეფის ორდენი.

საქართ­ვე­ლოს დე­­მო­კ­­რა­ტი­უ­ლი რეს­პუ­ბ­ლი­კის და­­მფუძნებელი კრების მიერ 1921 წლის 21 თე­ბე­რ­­ვალს მიღებული „საქართველოს კონსტი­ტუ­ციის“ III თავ­ში „მოქალაქის უფლებანი“ ნათქვამი იყო: „ორდენი გა­უქმებულია. საომარ მოქმე­დე­ბის დროს თავის გამოჩენისათვის შეიძლება მიე­ც­ეს წარჩინების ნიშანი“. ამ მუხ­ლით ნათელი ხდება, რომ სა­­ქართველოს დე­­მო­კ­­რა­ტი­უ­ლი რეს­პუ­ბ­ლი­კის ხელი­სუ­ფ­ლება ცდილობდა მიებაძა შვეიცარიის კონფედერაციისათვის, სადაც ასევე არ არსებობს სახელმწიფო ჯილ­დო. 

შეიარაღებული ძალების ინდივიდუალური საბრძოლო საშუალებები - ქართული არმიის ქვეითი ნაწილების ინდივიდუალური შეიარაღება იყო 1891 წ-ის ნიმუშის მოსინის სამხაზიანი შაშხანა კალიბრი – 7,62მმ. რომელიც იმხანად ერთ-ერთ საუკეთესო იარაღად ითვლებოდა. ქართული არმიის ინდივიდუალურ სასროლ საშუალებებში მცირე რაოდენობით იყო სხვადასხვა ქვეყნის წარმოებისა და  კალიბრის შაშხანები და კარაბინები: ფრანგული ლებელის სხვადასხვა მოდიფიკაცია, ფრანგული გრასი, რუსული  ბერდანა, შვეიცარიული ვეტერლი, იაპონური არისაკი, ამერიკული 3-ხაზიანი ვინჩესტერები, გერმანული მაუზერი, ოსმალური არმიისათვის პირველ მსოფლიო ომის დროს წართმეული მანლიხერის, კრა-იურგენსონის და პიბოდი-მარტინის შაშხანის სხვადასხვა მოდიფიკაცია. ოფიცერთათვის განკუთვნილი იყო რევოლვერი ნაგანი 1895 წ-ის – 7,62მმ, ასევე ბელგიური რევოლვერი ბულდოგი, პისტოლეტები: ,,პარაბელუმი” 1908 წ-ის, ,,კოლტი“ 1911 წ-ის და 7,63 მმ-იანი მაუზერი მოდელი 96.  რაც შეეხება ტყვიამფრქვევებს, ქართული არმია ძირითადად შეიარაღებული იყო რუსული მაქსიმის ტიპის დაზგის 1910 წ-ის ნიმუშის და პირველი მსოფლიო ომის პერიოდის ბრიტანული ლუისის ტიპის ხელის მსუბუქი ტყვიამფრქვევებით. ასევე შეიარაღებულ ძალებს ჰქონდათ მცირე რაოდენობის, ვიკერსის, ჰოჩკისის, კოლტის ტყვიამფრქვევები. საქართველოს შეიარაღებული ძალებს დამოუკიდებლობის პერიოდში არ გააჩნდა შაშხანების, ტყვიამფრქვევების და ვაზნების ის რაოდენობა, რაც საჭირო იყო შეიარაღებული ძალების მობილიზებისათვის. 1920 წ-ის დეკემბერში საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გენერალური შტაბის მიერ შედგენილი დეტალური ანგარიშიდან ირკვევა, რომ ქართულ შეიარაღებულ ძალებს ჯარის პირველი ნაწილის საჭიროების შესავსებად და  75 000 კაცის მობილიზაციისთვის  სჭირდებოდა: 60-75 000 შაშხანა, 470 ტყვიამფრქვევი, 100-150 მილიონი შაშხანის ვაზნა, 25 მილიონი ტყვიამფრქვევის ვაზნა. ქართული დიპლომატიის ერთ-ერთ მთავარს საზრუნავს 1918-1921 წწ-ში, საქართველოს დამოუკიდებლობის აღიარებასთან ერთად, საქართველოს შეიარაღებული ძალებისათვის დასავლეთის ქვეყნებში იარაღის მოპოვებას წარმოადგენდა, თუმცა მხოლოდ რამდენიმე  მცირე პარტიის შემოტანა მოხერხდა 1920 წ-ის ზაფხულში, შემოდგომასა და 1921 წ-ის მარტის დასაწყისში, როდესაც ქვეყანა თავისი დამოუკიდებლობის ბოლო დღეებს ითვლიდა.  

შრომის კანონმდებლობა -  საქართველოს დამფუძნებელმა კრებამ 1920 წ-ის 14 აგვისტოს „შრომის ხელშეკრულების შესახებ“ კანონი მიიღო. კანონი 91 მუხლისგან შედგება და იგი დეტალურად აწესრიგებს შრომით ურთიერთობებს მხოლოდ კერძო პირებს შორის. კანონის ნორმები არ ვრცელდებოდა სახელმწიფო და ადგილობრივ დაწესებულებებში მომსახურე პირებზე. კანონით განსაზღვრულია: კანონის მოქმედების ფარგლები, დაქირავების წესი, შრომის ხელშეკრულების ფორმები, ხელშეკრულების პირობები, კოლექტიური ხელშეკრულება, შინაგანი წესრიგი, საწარმოების მმართველი და მუშა-მოსამსახურეთა სიების წარმოება, საანგარიშო წიგნაკები, დაქირავებულისა და დამქირავებლის უფლება-მოვალეობები, სამუშაო ხელფასი, შრომის ხელშეკრულების პირობის მოსპობა და გაუქმება, შრომის ხელშეკრულების დარღვევისათვის დასჯა და დაჯარიმება. კანონის მიხედვით, ხელშეკრულება იყო წერილობითი ან ზეპირი ფორმით. ხელშეკრულება დადებული უნდა ყოფილიყო განსაზღვრული ან განუსაზღვრელი ვადით და რაიმე სამუშაოს შესასრულებლად. ხელშეკრულებას, რომელიც ეწინააღმდეგებოდა ზნეობის ნორმებს, ძალა არ ჰქონდა. კანონი ითვალისწინებდა კოლექტიური ხელშეკრულების დადებასაც. 41-ე მუხლის მიხედვით, დაქირავებული ვალდებული იყო, ჯეროვნად შეესრულებინა დაკისრებული სამუშაო, ხოლო 49-ე მუხლის თანახმად, დამქირავებელი ვალდებული იყო, დაპირებული გასამრჯელო გადაეხადა მისთვის. დამქირავებელი ვალდებული იყო, უზრუნველყო დაქირავებულისათვის ნორმალური შრომითი პირობები. კანონით განისაზღვრა შრომითი ხელშეკრულების მოშლის საფუძვლები: მხარეთა შეთანხმება, ვადის გასვლა, დაპირებული სამუშაოს შესრულება, დაქირავებულის სიკვდილი, დაქირავებულის სახელმწიფო ან საზოგადოებრივ სამსახურში შესვლა. კანონის 72-ე მუხლის მიხედვით, დადგინდა დამქირავებლის მხრიდან შრომის ხელშეკრულების ცალმხრივად გაუქმების პირობები. 75-ე მუხლით კი განისაზღვრა, თავის მხრივ, დაქირავებულის უფლება, გაეუქმებინა შრომითი ხელშეკრულება. თუ დამქირავებელი კანონით განსაზღვრული პირობების გარეშე გააუქმებდა ხელშეკრულებას, მაშინ დაქირავებულს უფლება ჰქონდა, საჩივრით მიემართა სასამართლოსათვის. კანონის 83-ე მუხლი შრომითი დავებისათვის ითვალისწინებდა მომავალში შრომის სასამართლოს დაარსებას. შრომითი დავების განმხილველი სასამართლოს დაარსებამდე, ყველა საქმე ჩვეულებრივ სასამართლოებს უნდა განეხილა. შრომის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობების დაღვევისათვის კანონმდებელი სისხლის სამართლის სასჯელებს ითვალისწინებდა.

შეიარაღებული ძალების არტილერია - პირველი რესპუბლიკის შეიარაღებულ ძალებს რუსული არმიისაგან მემკვიდრეობით ძირითადათ ერგოთ: 1900 და 1902 წწ-ის ნიმუშის 3-დიუმიანი (76,2მმ) საველე ქვემეხები, 1904 და 1909 წწ-ის ნიმუშის 3-დიუმიანი (76,2მმ) სამთო ქვემეხები, 1904,1905 და 1909 წწ-ის ნიმუშის 48-ხაზიანი (122მმ) ჰაუბიცები, 45-ხაზიანი (114მმ) ბრიტანული ჰაუბიცები. აღნიშნული საარტილერიო საშუალებების კალიბრი 76,2 დან 122 მმ-მდე მერყეობდა, საველე ქვემეხების სროლის მანძილი კი 7,5-8,5 კმ-ს აღწევდა, სამთო ქვემეხების კი 4,1-8,4 კმ-ს.  დამოუკიდებლობის პერიოდში შეიარაღებული ძალები განიცდიდა საარტილერიო დანადგარებისა  და ჭურვების დიდ ნაკლებობას. კავკასიაში ბრიტანეთის უმაღლესი კომისარი ოლივერ უორდროპი თავისი ქვეყნის საგარეო საქმეთა სამინისტროს 1920 წ-ის 7 იანვარს წერდა, რომ  სანდო თანამდებობის პირისგან გაიგო, რომ ქართველებს ბოლშევიკებისთვის წინააღმდეგობის გასაწევად 60 000-იანი არმიისთვის, რომელიც სამომავლოდ 100 000 კაცამდე შეიძლება გაზრდილიყო, სჭირდებოდათ 44 საარტილერიო დანადგარი, თითო სამთო არტილერიის დანადგარზე 2000 ჭურვი, ხოლო დანარჩენზე 1000, რაც მთლიანობაში გამოდიოდა 56 000 ჭურვი. 1920 წ-ის დეკემბერში საქართველოს გენერალური შტაბმა შეადგინა დეტალური ჩამონათვალი  იმისა, თუ რა სჭირდებოდა  ქართულ შეიარაღებულ ძალებს ჯარის პირველი ნაწილის საჭიროების შესავსებად  და  75 000 კაცის მობილიზაციის მოსახდენად. ამ ანგარიშიდან ჩანს, რომ საქართველოს შეიარაღებულ ძალებს მობილიზაციის ჩასატარებლად სჭირდებოდა 126 სხვადასხვა დანიშნულებისა და კალიბრის ქვემეხი 342 500 ჭურვით.