• library@tsu.ge
  • ორშაბათი-პარასკევი, 9:00 -18:00

ხელფასები და ფასები საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში

ხელფასები და ფასები საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში. საქართველოს დე­მოკ­რა­ტი­ულ რეს­პუბლიკაში არსებული ხელფასებისა და ფასების მაჩვენებელი საკმაოდ სწრაფად იცვლებოდა, რასაც განაპირობებდა იმხანად მიმოქცევაში არ­სე­ბული ქართული მანეთის (გამოშვებული იყო ბონის სახით) ინფლაცია. სა­ქართ­ვე­ლოს დე­მო­კ­რა­ტი­ული რეს­პუბლიკის შრომის სამინისტროს მიერ შეკრე­ბი­ლი ცნობების მიხედვით, 1919 წლის ნოემბერში, სხვადასხვა დარგის მუშაკები იღ­ე­­ბ­დნენ შემ­დეგ საშუალო თვი­ურ ხელფასს (მა­­ნე­თ­ებში): მთავარი მოან­გა­რი­შე - 4, 370; კან­ტო­რის მოსამსა­ხუ­რე - 2, 173; საქმის მწარმოებელი - 2, 525; მისი თანაშემ­წე - 2, 521; მისი თანა­შე­მწე - 2, 481; გადამწერი - 1, 682; მოლარე - 2, 637; პროვი­ზორი - 2, 950; ბებია-ქალი - 1, 265; გამყიდველი - 1, 904. იმავე პერიოდის სო­ცი­ალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის ამსახველი სტატისტიკური კრებულიდან ნა­თელი ხდება, რომ 1920 წელს, თბილისში მცხოვრები მოსამსახურეები იღებდ­ნენ შემდეგ საშუალო ხელფასს (მა­­ნე­თ­ებში): ადმინისტრაციული პერსონალი - 5, 070; საქმის მწარმოებელი - 4, 200; ტექნიკური პერსონალი - 4, 050; აღრიცხვა-კონტრო­ლის პერსონალი - 600; სამნეო-გამანაწილებელი პერსონალი - 4, 140; სამკურნა­ლო-სანიტარული საქმის მუშაკი - 3, 840; განათლების მუშაკი - 4, 710; ხელოვ­ნე­ბის მუშაკი - 6, 000;  საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის მუშაკი - 3, 080; ჰიგი­ენის მუშაკი - 2, 850. მუშები იღებდნენ შემდეგ საშუალო ხელფასს: მელითონე - 4, 650; მეტყავე - 4, 100; რკი­ნი­­გ­ზე­ლი - 2, 630; ხის დამმუშავებლისა - 3, 550; ად­გილობრივი ტრანსპორტის მუ­­შაკი - 2, 980; სასოფლო მეურნეობის მუშაკი - 2, 940; მინერალების დამმუშა­ვე­ბელი - 3, 380; ქიმიკოსი - 3, 015; მშენე­ბელი - 3, 330; მექსოვილე - 3, 450; მკერა­ვი­ - 4, 350. რაც შეეხება ძირითადი სა­ჭი­როების საგ­ნებს, მათი საშუალო მაჩვენებელი თბილისში იყო (მანეთებში): ხო­რ­ბა­ლი (1 ფუ­თი) - 2100, 6; სიმინდი (1 ფუთი) - 1088, 7; ქერი (1 ფუთი) - 1128, 9; პურის ფქვი­ლი (1 ფუთი) - 2417, 5; სიმინ­დის ფქვილი (1 ფუთი) - 1884; კარტოფილი (1 ფუ­თი) - 631, 67; რაფინირებული შაქარი (1 ფუთი) - 8894, 16; შაქრის ფხვნილი (1 ფუ­თი) – 8576; ძროხის ხორცი (1 გირვანქა) – 56, 75;  ცხვრის ხორცი (1 გირვანქა) - 122, 75; ერბო (1 გირვანქა) - 493; ყველი (1 გირვანქა) - 130, 94; საჭმლის ზეთი (1 გირვანქა) - 25, 75; მარილი (1 გირვანქა) - 19, 22; საპონი (1 გირვანქა) - 115, 41; ნა­ვ­თი (1 ლიტრი) – 14, 25. თბილისში მცხოვრები მუშა-მოსამსახურის ოჯახის (4 სული) თვიური გასავალი შეადგენდა საშუალოდ 6423, 8 მანეთს. ხარჯების დანი­შ­ნულება გამოიყურებოდა შემდეგნაირად: საზრდო - 3847, 2; ბინა, გათბობა, წყა­ლი - 397; ჰიგიენა - 285, 2; ნარკოტიკები - 330, 8; კულტურული და საზოგა­დოებ­რივი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილება - 458; ბიუჯეტის ის ნაწილი, რომელიც ოჯახის საჭიროების გარეშე რჩება - 81; დანარჩენი ხარჯები - 158, 7. ფინანსთა და ვაჭ­რო­ბა-მრეწ­ვე­ლობის იმდროინდელი მინისტრის კონს­ტა­ნტინე კა­ნ­დე­ლაკის მონაცემებით, 1914 წლის დასაწყისთან შედარებით, 1920 წლის დასაწ­ყი­სში, საშუა­ლო საბაზრო ფასები გაზრდილი იყო 154, 9-ჯერ, ხოლო იმავე დროს, მუშათა საშუალო ხელფასმა მოიმატა მხოლოდ 48, 7-ჯერ. საქართველოს შეიარაღებული ძალების მთავარსარდლის გიორგი კვინიტაძის მოგონებებში უარყოფითად არის შეფასებული საქართველოს დე­მოკ­რა­ტი­ულ რეს­პუბლიკაში არსებული ხელფასე­ბი­ს სისტემა. იგი იგონებდა: „სამხედრო სკოლაში იყვნენ მოსამსახურე-მუშები. ოფიცერი, ვის განკარგულებაშიც ეს მუშები იყვნენ, იღებდა ნაკლებს ჯამაგირს, ვი­დრე მუშა. ოფიცრებს-მასწავლებლებს ლექციებისათვის ეძლეოდათ იმდენი ფუ­ლი, რავ ძლივს ჰქოფნიდათ ტრამვაისათვის. მე, სამხედრო სკოლის უფროსი, ვი­ღებდი ჯამაგირს - 6, 000 მანეთს. ერთხელ, პოლკოვნიკი სტოქსი, ინგლისელი ან­ტანტის წარმომადგენელი და მე მივდიოდით რუსთაველის გამზირით. ერთმა მა­თ­ხოვარმა მოგვამრთა თხოვნით და პოლკოვნიკმა სტოქსმა მისცა მას 5, 000 მანე­თი. ომის დროს დაქვრივებულ ოფიცრის ცოლს არ ეძლეოდა სარჩენად პენსია; არც აძლევდნენ მის დასამარხად დახმარებას“. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ იმ პე­რი­ოდში ამაზე უკეთესი ვითარება არ ყოფილა საქართველოს მეზობელ ქვეყნებ­ში - რუსეთში, აზერბაიჯანსა და სომხეთში, სადაც ფულის გაუფასურება უფრო დაჩქარე­ბუ­ლი ტემპით ხასიათდებოდა.

Publish modules to the "offcanvs" position.

Free Joomla! templates by Engine Templates