• library@tsu.ge
  • ორშაბათი-პარასკევი, 9:00 -18:00

ტყვარჩელის იტალიურ-ქართული კონცენსია

ტყვარჩელის იტალიურ-ქართული კონცენსია - ტყვარჩელის ქვანახშირის მოპოვების და მისი ეკონომიკური რესურსი გამოყენებას საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკისათვის დიდი მნიშვნელობა ენიჭებოდა. აზერბაიჯანის საბჭოთა რუსეთის ოკუპაციის შემდეგ, ისედაც არასტაბილურად, სათბობი რესურსებითა და ნავთობით საქართველოს მომარაგება საბოლოოდ მოიშალა და შეწყდა. სატრანსპორტო საშუალებათა, განსაკუთრებით კი რკინიგზის ფუნქციონირებისათვის ქვანახშირს სასიცოცხლო მნიშვნელობა ჰქონდა. გარდა ამისა ტყვარჩელის ქვანახშირის მარაგები და საექსპორტო პოტენციალი ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესების წინაპირობა შეიძლება გამხდარიყო. ტყიბულის საბადო რომელიც უკვე საშუალო დატვირთვით ფუნქციონირებდა ბევრად ნაკლები ხარისხის ქვანახშირის მწარმოებელი იყო და მისი მარაგები ქვეყნის შიდა მოთხოვნებსაც ვერ აკმაყოფილებდა. დამოუკიდებლობის გამოცხადების დღიდან საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა ცდილობდა ქვეყანაშ მნიშვნელოვანი საგარეო ინვესტიციების მოზიდვას. 1920-ს დასაწყისში იტალიის  სავაჭრო-სამრეწველო მისია ეწვია საქართველოს საგარეოს აქმეთა მინისტრის ყოფილი მოადგილის კონტის მეთაურობით, მისია საქართველოსთან მიაღწია სავაჭრო-სამრეწველო შეთანხმება. 1920 წელს ფინანსთა და ვაჭრობა-მრეწველობის მინისტრი კონსტანტინე კანდელაკი ევროპაში გაემგზავრა, მსხვილი ფინანსური რესურსების მოსაზიდად. 1920-ს ბოლოს ტყვარჩელის ქვანახშირის საბადოების ექსპლუატაციის შესახებ შეთანხმება იქნა მიღწეული იტალიურ კონცესიასთან. 1921-ს დასაწყისში კი შეთანხმება ოფიციალურად გაფორმდა. შეთანხმების თანახმად იტალიურ კონცენსიას ტყვარჩელის საბადოები 45  წლიანი ვადით გადაეცა. ხელშეკრულების თანახმად კონცენსიონერი ვალდებული იყო მოპოვებული ნახშირიდან გარკვეული წილი უფასოდ მიეცა სახელმწიფოსათვის, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში წარმოების 25 % თვითღირებულების ფასში მიეყიდა. წლებთან ერთად სახლემწიფოსათვის უფასოდ მიცემული ნახშირის მოცულობა იზრდებოდა და 20 წლის შემდეგ საერთო მოცულობის 20 %-ს შეადგენდა.  ხელშეკრულების დადებიდან 30 წლის შემდეგ სახელმწიფოს კონცესიის გამოსყიდვის უფლება ენიჭებოდა. ხელშეკრულების თანახმად კონცენსიის სარგებლობაში გადადიოდა საბადოსთან არსებული ინფრასტრუქტურა. მინისტრი კანდელაკი მიღწეულ შეთანხმებას საქართველოსათვის ეკონომიკური თვალსაზრისით ყველაზე მომგებიან გარიგებად აფასებდა, თუმცა ოპოზიციურ პარტიები აპროტესტებდნენ „ხალხის სიმდიდრის“ უცხო კაპიტალისტებისათვის გადაცემას. დამფუძნებელ კრებაში კონცენსიასთან დადებული შეთანხმების განხილვას ცხარე დებატები მოჰყვა, საბოლოო ჯამში შეთანხმებას მხარი არ დაუჭირეს ესერებმა და ფედერალისტებმა, შეთანხმების პირობები მოიწონეს სოციალ-დემოკრატებმა და ეროვნულ-დემოკრატებმა.

Publish modules to the "offcanvs" position.

Free Joomla! templates by Engine Templates